Nhà thơ, Tiến sĩ Nguyễn Huy Hoàng sinh 1953 tại Trường Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh, nguyên là cán bộ giảng dạy khoa Văn Đại học Tổng hợp Hà Nội, hiện đang sống và làm việc tại Liên bang Nga. Anh đã trở thành một nhịp cầu nối hai nền văn hóa Việt và Nga, nhất là khi trong thơ anh đã thể hiện rất rõ tình yêu với nước Nga, đời sống của cộng đồng người Việt ở Nga và nỗi nhớ quê hương của một người con xa xứ. 

Tôi luôn mang trong mình tình yêu hai Tổ quốc
Một nước Việt lầm than mang nặng, đẻ đau tôi
Và nước Nga, nơi gánh chịu biết bao nhiêu tủi cực
Tôi tự đặt trái tim rớm máu dưới chân Người!

THỜI HẬU CHIẾN

Hoà bình bốn chục năm, vẫn đang thời hậu chiến

Những vết thương băng bó mãi không lành

Lửa đã tắt, nhưng tro than chưa nguội

Đâu đây vẫn còn mùi khói của chiến tranh

Đứa trẻ bị bỏ rơi ngày bên kia di tản

Giờ tóc điểm hoa râm, ngơ ngác hỏi nguồn cơn

Phận lưu lạc lìa nơi chôn rau, cắt rốn

Nửa day dứt yêu thương, nửa âm ỉ oán hờn

Người lính trận đã dâng xong một thời trai trẻ

Buông súng ra, lóng ngóng chẳng tay nghề

Cuốc bẫm, cày sâu vẫn cháo rau đắp đổi

Phần còn lại cuối đời tập làm mướn, trông xe

Làng xóm cũ vẫn đói nghèo truyền kiếp

Chất độc da cam, đất cũng đổi hình hài

Dòng máu Việt ngàn năm trộn lẫn vào hoá chất

Suy kiệt hết giống nòi, dị dạng những bào thai

Bốn chục năm, dai dẳng thời hậu chiến

Cơn gió nghĩa trang lạnh thấu tận hồn người

Lẫn lộn đục trong, đảo điên thế sự

Thói vô cảm từng ngày lừng lững lên ngôi

Ôi hậu chiến mới thực là cuộc chiến

Giữa thế giới phẳng này, ta đang ở nơi đâu?

Rồi chẳng lẽ kiếp nợ nần đeo đẳng

Ta để lại gì cho con cháu mai sau?

Rồi chẳng lẽ bao cánh đồng mỡ màu suy kiệt

Ngọn gió Lào hun bạc phếch những cánh rừng

Khoáng sản, tài nguyên từng ngày khoét rỗng

Đêm rập rình mối hiểm hoạ Bắc phương?

Ôi lịch sử, tiền chiến hay hậu chiến

Bại hay thành, cũng hai chữ: Lòng Dân

Người lật thuyền, hay chèo thuyền, muôn thuở

Cũng là Dân trong bao cuộc chuyển vần.

VẪN NHƯ LÀ NGƯỜI LÍNH LÚC RA ĐI

Người thương binh già qua đời sáng nay

Đồng đội cũ còn dăm người lác đác

Mắt nhoà lệ. Suốt một đời trận mạc

Những tấm lưng rũ xuống chiếc quan tài

Chiếc nạng gỗ nửa đời không thiếu được

Giờ thừa ra, lặng lẽ xếp bên tường

Dưới hốc tủ, những chiếc giày một phía

Trên ngăn bàn, đầy các loại Huân chương

Con chó già bỏ ăn bên bếp lạnh

Nằm dài ra, hiểu rằng chủ không còn

Vòi nước cũ lâu ngày, không khoá chặt

Chảy giọt dài, giọt ngắn suốt đêm hôm

Một tấm áo màu hoa cà thấm máu,

Quyển vở rách bươm với chiếc nơ hồng

Theo trăng trối của người quả cố

Được đặt vào phía trái tim ông. 

Người thương binh già qua đời sáng nay

Người ta liệm bộ áo quần quân phục

Ông cất kỹ hồi chiến tranh kết thúc

Vẫn như là người lính lúc ra đi! 

                                Matxcơva

NGỌN LỬA VĨNH CỬU

Dẫu màu cờ có thể đổi thay

Những tên phố và quảng trường cũng khác

Nhưng ngọn lửa sẽ không bao giờ tắt

Sẽ ngàn năm cháy đỏ trước tượng đài!

Cuộc chiến tranh đẫm máu đã qua rồi

Chiến hào cũ chỉ hằn trong kỷ niệm

Nơi khốc liệt thành địa danh thăm viếng

Tấm bảng đồng ghi chiến tích tuổi tên

Không dễ gì lại có thể nguôi quên

Nơi sỏi đá cũng thấm dòng máu đỏ

Nơi nắm đất cũng chứa từng trang sử

Bao người đi ra trận đã không về

Bao cuộc đời gửi lại cánh đồng Nga

Tuổi xuân lẫn trong màu xanh bất diệt

Trong ngọn gió vang lời thề quyết liệt:

- Không thể lùi, phía sau, Mạc tư khoa!

Trên nẻo đường những người lính đi qua

Chiến thắng chỉ được đổi bằng máu lửa

 Dẫu ngừng đập, những trái tim bất tử

Thành tượng đài người chiến sĩ vô danh

Qua lâu rồi năm tháng cuộc chiến tranh

Dẫu tên phố và màu cờ đổi khác

Nhưng ngọn lửa sẽ không bao giờ tắt

Vẫn ngày đêm cháy đỏ trước tượng đài.

Ngọn lửa vĩnh cữu ở Mộ chiến sĩ vô danh trong khu vườn Alexander, bên chân tường thành Kremlin, Nga. (Ảnh: Internet)

NƯỚC NGA

Nước Nga ơi!

Tôi không cắt rốn, chôn rau trên mảnh đất của Người

Tôi mang họ tên Á Đông thuần khiết

Đêm xa nhà, trong những giấc mơ, tôi gọi thầm tiếng Việt

Bàn thờ tổ tiên ngự nơi trang trọng giữa nhà …

Nhưng cõi lòng tôi sâu nặng với hồn Nga!

Nước Nga ơi!

Người không ban cho tôi bạc vàng và châu báu

Tôi không được hưởng vinh quang, sự giàu có của Người

Tôi không cầm luỡi liềm gặt hái trên cánh đồng no ấm

Người chỉ dành cho tôi sắc mùa thu vàng thắm,

Những huyền thoại về rừng taiga

Và sự trắng trong của tuyết,

Mùi đất nồng nàn bốc lên từ những đụn rơm,

Những dòng sông bao la, những cánh đồng ngút ngát

Chiếc gầu bạch dương cô gái quê múc vỡ ánh trăng vàng,

Lúa mạch chín rợp như bờm tuấn mã

Khi cơn gió đi qua ngỡ sóng giữa đại ngàn.

Nước Nga ơi!

Người cho tôi biết thế nào là tận cùng của khổ đau và mất mát

Tôi úp mặt vào gốc bạch dương sần sùi và bao lần khóc.

Trong biển mặn chát của Người có cả nước mắt tôi

Và những giọt mồ hôi rơi dọc con đường đất

Những đêm trường nghe tiếng quạ kêu than, không hề chợp mắt

Bạc trắng đầu với nỗi sợ ngày mai…

Nhưng tôi không hề oán giận Người

Tự tìm ra cho mình lời giải thích cuối cùng về sự tha hương:

 Đó là số phận!

Nước Nga ơi!

Người dạy cho tôi biết thế nào là tình yêu nước non nhà,

Biết thương đồng bào khi sống xa ngoài vạn dặm

Biết quý mặt trời giữa xám xịt ngày đông,

Người dạy cho tôi khi cầm ổ bánh mì, thương củ khoai, củ sắn,

Nhìn băng tan, thương lũ cuốn trên đồng.

Người dạy cho tôi biết nghĩ về thước đo và tầm vóc,

Mỗi dân tộc phải có riêng đường đi và một ngọn cờ,

Khi vay xin có nghĩa là trả giá.

Phải biết gạt sang bên những tị hiềm, đố kị

Phải là tấm gương để người khác soi chung.

Biết ngẩng cao đầu khi cường quyền dìm xuống,

Dẫu bị dập vùi vẫn đại lượng, bao dung.

Nước Nga ơi!

Mặc ai theo gió thả buồm, tôi vẫn lội ngược dòng

Vẫn hướng về Người bởi không thể nào nghĩ khác

Tôi luôn mang trong mình tình yêu hai Tổ quốc

Một nước Việt lầm than mang nặng, đẻ đau tôi

Và nước Nga, nơi gánh chịu biết bao nhiêu tủi cực

Tôi tự nguyện đặt trái tim rớm máu dưới chân Người!

Tranh: Mùa thu vàng của Levitan