Ngày 22.9.2025, tại phiên thảo luận tổ trong khuôn khổ Đại hội Đại biểu Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) và các đoàn thể Trung ương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, nhiều ý kiến tâm huyết đã được đưa ra, trong đó nhấn mạnh vai trò của văn hóa, giáo dục và việc đặt con người vào vị trí trung tâm của mọi chính sách.

“Văn hóa phải là bó đuốc cháy sáng, soi đường quốc dân đi”

Với góc nhìn của một người hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều đã có những chia sẻ sâu sắc về sứ mệnh của văn chương trong việc định hình con người và phát triển văn hóa.

Ông trăn trở khi nhắc lại một khảo sát cách đây 25 năm, có đến 85% học sinh cấp hai trả lời yêu nhân vật Quan Vân Trường (Trung Quốc) hơn là Hoàng đế Quang Trung của Việt Nam.

“Để xảy ra việc như vậy là lỗi của các nhà văn, nhà sử học, nhà giáo dục Việt Nam, vì chưa xây dựng hình được tượng anh hùng dân tộc trong đời sống tinh thần của thế hệ trẻ”, ông Thiều thẳng thắn.

Từ thực tế đó, ông cho rằng giáo dục hiện nay đang đối mặt với những thất bại lớn, không chỉ ở “ngôi nhà trường học”, mà còn ở “ngôi nhà chùa” – nơi bồi đắp đức tin – và quan trọng nhất là “ngôi nhà của mình”.

Để góp phần giải quyết vấn đề, ông Nguyễn Quang Thiều cho biết Hội Nhà văn Việt Nam đã có sáng kiến phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng hai bộ học liệu quan trọng. Trong đó, một bộ về giảng dạy lý tưởng cách mạng, về Đảng Cộng sản Việt Nam và một bộ về lãnh tụ Hồ Chí Minh cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 12.

“Hội Nhà văn đã có công văn trình Tổng Bí thư Tô Lâm và vừa mới đây chúng tôi nhận được công văn của Văn phòng Trung ương Đảng truyền đạt lại ý kiến Tổng Bí thư. Tổng Bí thư rất ủng hộ và đánh giá rất cao sáng kiến của Hội Nhà văn Việt Nam. Tổng Bí thư chỉ đạo Bộ Giáo dục kết hợp với Hội Nhà văn Việt Nam để có thể triển khai hai bộ học liệu này một cách nhanh nhất và bài bản nhất”, ông Thiều nói.

Theo Chủ tịch Hội Nhà văn, đất nước đang bước vào một giai đoạn mới, tạo ra một cảm hứng sống mạnh mẽ chưa từng có. Ông gọi đây là “kỷ nguyên người”, bởi mọi chủ trương, hành động của Đảng và Nhà nước đều hướng đến mục tiêu vì một con người thực sự.

“Bác Hồ đã nói “văn hóa soi đường quốc dân đi”, hình tượng nhà văn là người giơ cao bó đuốc, nhưng dường như bó đuốc đó đang thiếu nhiên liệu nên ánh sáng còn chập chờn”, ông Thiều nói và thay mặt Hội Nhà văn Việt Nam bày tỏ mong muốn được “dấn thân” vào sứ mệnh lớn lao của MTTQ, góp phần làm cho “bó đuốc văn hóa” cháy sáng hơn, thực sự soi đường cho dân tộc.

Chính sách về y tế, giáo dục tạo ra sự phấn khởi lớn trong xã hội

Phát biểu tại phiên thảo luận, ông Ngô Sách Thực, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Chủ tịch Hội Cứu trợ trẻ em tàn tật Việt Nam đánh giá cao vị thế mới của Đảng bộ MTTQ và các đoàn thể. Theo ông, Mặt trận không chỉ còn làm nhiệm vụ “tập hợp để đoàn kết” mà đã tham gia sâu hơn vào việc hoạch định và quyết định chính sách, thể hiện rõ tư tưởng “nhân dân là trung tâm, là chủ thể”.

Ông dẫn chứng những chính sách mới mang tính nhân văn sâu sắc như việc mỗi tỉnh sẽ có một trường giáo dục chuyên biệt hay chính sách khám chữa bệnh miễn phí… đã tạo ra sự phấn khởi lớn trong xã hội.

Từ thực tiễn hoạt động của Hội, ông Ngô Sách Thực đề xuất một số giải pháp để thực hiện thắng lợi mục tiêu Đại hội đề ra. Trong đó, ông nhấn mạnh, bản chất của xã hội ta là nhân văn, vì con người. Việc tập hợp, đoàn kết của Mặt trận lần này cần nhấn mạnh rằng tập hợp để phát huy sự đóng góp của mỗi người, kể cả người yếu thế, vào thành quả chung của đất nước.

Theo ông, các hội quần chúng không chỉ là “cánh tay nối dài” mà còn là nơi biến chủ trương, chính sách thành hiện thực cuộc sống. Do đó, cần có cơ chế rõ ràng để phát huy vai trò, tháo gỡ vướng mắc, tránh dập khuôn máy móc trong tổ chức và hoạt động.

Đặc biệt, ông tán thành ba khâu đột phá mà Văn kiện Đại hội đề ra, trong đó có việc ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số. Ông cho rằng đây là những vấn đề đòi hỏi tư duy và cách làm mới, cần được triển khai quyết liệt, đồng bộ.

“Đối với trẻ em khuyết tật, một chiếc máy tính chính là chiếc chìa khóa kỳ diệu mở ra cánh cửa tri thức, cơ hội học tập và việc làm. Chuyển đổi số chính là con đường để không ai bị bỏ lại phía sau”, ông Thực phát biểu.

QUỲNH NGUYỄN

Báo Dân Việt 22.9.25