28-09-2025 - 01:31

Tọa đàm khoa học: Giáo sư, Viện sĩ Hồ Tôn Trinh – Nhà văn hóa đất Thành Sen

Tọa đàm là dịp để ôn lại cuộc đời, sự nghiệp của Giáo sư, Viện sĩ Hồ Tôn Trinh – một trí thức lớn, nhà văn hóa tiêu biểu của quê hương Thành Sen; đồng thời khẳng định những đóng góp to lớn của ông đối với sự phát triển khoa học, giáo dục và văn hóa đất nước.

Toàn cảnh tọa đàm

Sáng ngày (27/9/2025), tại phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh, Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với Hội đồng họ Hồ tỉnh Hà Tĩnh tổ chức tọa đàm khoa học với chủ đề “Giáo sư, Viện sĩ Hồ Tôn Trinh – Nhà văn hóa đất Thành Sen”.

Các đại biểu tham dự buổi lễ

Tham dự có đại diện các sở, ban ngành, các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, văn nghệ sĩ, nhiều thế hệ học trò, đồng nghiệp của Giáo sư cùng đông đảo con cháu trong dòng họ Hồ.

Chủ trì tọa đàm

Thạc sỹ Nguyễn Trí Sơn - Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Hà Tĩnh khai mạc tọa đàm

Giáo sư, Viện sĩ Hồ Tôn Trinh, bút danh là Hoàng Trinh (28/9/1920 – 19/3/2011) sinh ra tại Viêng Chăn - Lào, nguyên quán tại phường Đại Nài, thành phố Hà Tĩnh, nay thuộc phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh. Ông là một tri thức cách mạng có tinh thần yêu nước sâu sắc, ham học hỏi, tham gia cách mạng từ rất sớm. Từng đảm nhận các chức vụ: Trưởng ty Tuyên truyền văn nghệ tỉnh Hà Tĩnh, Viện trưởng Viện Văn học Việt Nam kiêm Tổng Biên tập Tạp chí Văn học, Chủ tịch Hội đồng Khoa học - Viện Văn học Việt Nam.

Ông là người góp phần quan trọng trong việc xây dựng nền lý luận văn học Việt Nam hiện đại; là người đi tiên phong tìm tòi, nghiên cứu, ứng dụng các thành tựu hiện đại của lý luận văn học thế giới như ký học học, thi pháp học, văn học so sánh, góp phần mở ra cánh cửa để bạn bè thế giới biết đến nhiều hơn về nền văn học, văn hóa Việt Nam, đem được những giá trị tinh hoa của văn học, văn hóa thế giới đến với con người Việt Nam.

Năm 1979, Giáo sư, Viện sỹ Hồ Tôn Trinh vinh dự được bầu là Viện sĩ danh dự Viện Hàn lâm khoa học Hungary. Năm 1982, ông được phong hàm Giáo sư; năm 1989, ông nhận Giải thưởng khoa học Rokefeller (Mỹ); năm 1996, ông vinh dự nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 1 cho cụm 5 công trình nghiên cứu lý luận và phê bình văn học.

Di sản khoa học của ông để lại luôn trường tồn với thời gian và tiếp tục được phát huy, góp phần phát triển nền văn hóa Việt Nam. Những đóng góp to lớn của Giáo sư Hồ Tôn Trinh đã được Nhà nước và cộng đồng quốc tế ghi nhận. Ông được trao tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất; Huân chương Lao động hạng Nhất; Huân chương kháng chiến hạng Ba và hạng Nhất cùng nhiều phần thưởng cao quý khác.

Ban Tổ chức tọa đàm đã nhận được 21 tham luận của các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu. Trong đso tập trung làm rõ thân thế, cuộc đời, sự nghiệp và những đóng góp nổi bật của Giáo sư, Viện sĩ Hồ Tôn Trinh đối với sự phát triển Văn học và Văn hóa Việt Nam, cũng như các nhân vật lịch sử họ Hồ - Hà Tĩnh trogn sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước; giải pháp bảo tồn và phát huy các giá tị di sản của dòng họ Hồ Cồn Phượng – Đại Nài và Giáo sư, Viện sĩ Hồ Tôn Trinh tại quê hương trong thời gian tới.

ThS. Bùi Nhân Sâm, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Hà Tĩnh với tham luận “Cuộc đời, sự nghiệp và những đóng góp nổi bật của Giáo sư – Viện sĩ Hồ Tôn Trinh”

ThS. Hồ Việt Anh, Chủ tịch Hội đồng họ Hồ Hà Tĩnh với tham luận: Họ Hồ trong dòng chay văn hóa Hồng Lam”

Đại tá, ThS. Nguyễn Trọng Thắng, Phó Chủ tịch Hội KHLS Hà Tĩnh báo cáo Đề dẫn Tọa đàm

Đại tá, ThS. Hồ Thanh Hải, Phó Chủ tịch, Trưởng Ban Tổ chức Hội đồng họ Hồ Việt Nam: GS-VS Hồ Tôn Trinh, tấm gương về tài năng, đức độ trong khoa học xã hội và nhân văn Việt Nam

Tham luận “Giáo sư – Viện sĩ Hồ Tôn Trinh – Nhà Ký hiệu học, nhà văn hóa dân tộc và hiện đại của PGS-TS Hà Công Tài, Viện Văn học

Các diễn giả khẳng định, di sản học thuật và tinh thần mà ông để lại không chỉ có giá trị đối với nền khoa học nước nhà mà còn góp phần bồi đắp truyền thống hiếu học, trọng tri thức của người dân Thành Sen.

TS. Nguyễn Huy Bỉnh, Viện Văn học tổng kết toạn đàm: Các tham luận cởi mở, đi sâu vào con người, cuộc đời và cống hiến của Giáo sư, Viện sĩ Hồ Tôn Trinh. Sự kiện tọa đàm lần này mang ý nghĩa quan trọng trong việc tôn vinh, tri ân một trí thức lớn của quê hương Hà Tĩnh; đồng thời góp phần lan tỏa khát vọng học tập, nghiên cứu và cống hiến cho các thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.

Bên cạnh đó, đề xuất các cấp chính quyền và ngành chức năng tỉnh Hà Tĩnh xem xét các tiêu chí cơ bản theo quy định của Luật Di sản Văn hóa để có thể lập hồ sơ khoa học xếp hạng di tích nhà thờ dòng họ Hồ Cồn Phượng là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp tỉnh trong thời gian tới.