TỐNG PHÚ SA

LƯ HƯƠNG MIẾU LÀNG

                Truyện ngắn

Giữa trưa, lão Kình mặc độc chiếc quần xà lỏn, mình đen như thân cột nhà cháy, vừa đi vừa chửi đổng :

- Mẹ cha quân ăn cướp, ông mà bắt được thằng nào ông bẻ gãy cổ !

Ngày thường thì lão đã đi khắp làng, điểm dừng cuối cùng là quán nước nhà chắt Nhị để oang oang về cái việc đang làm lão tức sôi máu. Có nhiều chuyện, lão Kình còn day mãi, day đến khi người ta không còn muốn nghe nữa thì lão mới thôi. Ấy thế nên, cái chuyện động trời tối qua ở nhà lão, mà nghe chừng lão chưa xồn lên để ngồi tréo ngoe trên chiếc ghế tre bóng nước ở quán chắt Nhị , kể ra cũng là chuyện lạ!

Ao làng. Tranh bột màu của Phan Thị Hà

Quả thật, lão Kình không ngờ  cái lư hương trên bàn thờ gia tiên nhà lão lại bị khoắng  ngay trước mũi lão. Cả cái làng Bình Hoà này, từ già đến trẻ không ai biết nhà lão có đồ cổ quý hiếm. Mà, ngay chính bản thân lão thôi, lão cũng  không biết cái lư hương  vút lơ chơ lỏng chỏng dưới gầm giường, được vợ lão lau chùi qua quýt rồi bỏ lên bàn thờ lại có giá đến thế.

Vốn dĩ là người hay nghi hoặc, lại có sẵn tố chất của một luật sư hạng vỉa hè, lão Kình đóng cửa, chắp tay đi lại ra chiều đăm chiêu lắm.

Lão nhớ lại, đâu chừng mười năm về trước, khi lão đang còn vâm váp, sẵn máu anh hùng , lão tập hợp đám thanh niên yêu võ nghệ trong làng hì hục tập luyện. Những đêm trăng vằng vặc, cả bọn lầm lũi lên tấn, xuống thế say mê quên cả giờ giấc. Trong đám đệ tử của lão, có một người tên Hàn. Anh ta lầm lì ít nói, môi thâm, mắt trắng. Mỗi khi có chuyện bất đồng với đồng môn, chỉ có lão Kình mới làm anh ta sợ. Không cần biết ai đúng ai sao, lão sẵn sàng giáng nắm đấm thẳng vào mặt đến phọt máu tươi. Vì thế, Hàn không bao giờ giám gầm ghè trước mặt lão.

Hàn lấy vợ sớm. Con người Hàn gian xảo, nghĩ gì khó ai biết lại rất giỏi nắm bắt thời thế nên gia cảnh ngày ấy đã được xem là khá giả. Hàn theo lão Kình học võ là muốn có chút vốn liếng lận lưng. Bởi, một năm ba trăm sáu mươi lăm ngày thì ba trăm sáu mươi ngày là những chuyến Hàn đi xa, lên tận vùng dân tộc để  lùng sục đồ cổ quý hiếm.

Một đêm mưa, Hàn hiện ra trước cửa nhà lão, bẩn thỉu và  ướt đầm như vừa được móc từ dưới cống lên. Hắn mang theo một vật nặng bọc trong  chiếc áo bông cũ. Giọng Hàn nghe rõ sự run rẩy, hoảng loạn:

- Thầy ( hắn vẫn quen gọi lão Kình như thế) cứu em với…!

Trên đời, lão Kình người không sợ ma không sợ, nhưng lão sợ nhất là nước mắt đàn ông . Nhìn thấy anh chàng Hàn đầu gối run lẩy bẩy, nước mắt giàn giụa, lão thấy mủi lòng. Lão nói:

- Chuyện gì mà chú em kinh vãi thế ?

Hàn đặt vật đang ôm trước ngực xuống nền đất,  từ từ mở ra, mắt vẫn đầm đìa nước. Hắn đưa tay quyệt mặt, nói không thành lời :

- Em trót dại. Thầy g..iúp em với !

Chiếc lư hương bằng đồng màu xám đen, được chạm khắc tinh xảo hiện hữu trước mắt lão. Không dưng  lão Kình nghe rợn gai ốc, lão thì thào:

- Mày chôm ở đâu thế ? Mày khoắng ở đền bà Thánh Mẫu à ! Thôi, chết rồi con ơi, đền ấy ngang trời dọc đất như tao mà còn phải chừa ra huống nữa là mày !

Anh chàng Hàn nghe lão Kình nói, mặt trở nên trắng bệch, hai đầu gối va vào nhau nghe rõ tiếng lộc cộc. Hàn nhân lúc lão Kình đang nhìn ngắm chiếc lư hương màu xám, bèn đi  thụt lùi  ra ngõ rồi lủi mất.

Không còn cách nào khác, lão Kình đút vội chiếc lư hương vào gầm giường, định bụng sáng mai mang sang trả lại cho cậu học trò quý hoá. Nhưng rồi, với bản tính xuề xoà, nóng giận nhưng chóng quên, lão không còn nhớ đến câu chuyện về chiếc lư hương nữa. Một bận, lão đi ngang  nhà anh chàng Hàn, tiện đường ghé vào thăm. Lão Kình chột dạ khi nhìn cỏ cây phủ đầy lối đi. Nhà cửa vắng hoe, dọc ngang bừa bộn quần áo, chén đũa, chăn màn…Sau chái bếp, một chiếc chuồng sắt được dựng lên. Lão Kình tò mò, đi dấn thêm mấy bước. Lào thất kinh khi nhìn thấy Thi, người đàn bà đẹp nức tiếng một thời, vợ của Hàn đang xoã tóc, trần truồng với đôi mắt điên loạn. Hai bàn tay thon dài và hẵng còn rất đẹp của vợ Hàn bị xích vào cũi sắt. Với tư thế ngồi chồm hỗm trong chiếc cũi chật chội, đôi mắt điên loạn trắng dã của Thi vằn lên những vệt máu đỏ.

Hàn bất chợt lù lù hiện ra trong bộ dạng đói ngủ và chán chường đến tuyệt vọng. Hàn nói :

- Nó ( Hàn chỉ vào vợ) la hét suốt cả đêm lẫn ngày khiến tôi như muốn phát điên theo!

Lão Kình chép miệng ngậm ngùi, trong lòng trào lên nỗi thương cảm :

- Cô ấy đẹp thế, thật không ngờ gia đình cậu lại lâm vào hoàn cảnh bi thương này !

Hàn cúi đầu. Khuôn mặt bủng vàng vì đói ăn, đói ngủ chợt thắt lại, ra chiều tiếc nuối :

- Cũng tại tôi hết. Nửa năm về trước, có kẻ đặt giá mười tỷ cho chiếc lư hương cổ màu đồng xám. Tôi nổi máu tham, lùng khắp chùa chiền, miếu mạo ở làng Bình Hoà để tìm thứ  quý hiếm đó. Tôi đã mạo phạm đến chổ linh thiêng nên bị trừng phạt. Trời ơi, cứ thế này thì làm sao mà sống nỗi …?

Hắn ôm đầu khóc tu tu. Cả gương mặt điển trai và rất thư sinh của Hàn nhoè nhoẹt thứ nước sánh đục như nước gạo. Lão Kình kinh hãi, không cả chào hỏi vắt chân lên cổ, chạy biến khỏi nhà Hàn.

Ngày hôm sau, cả người lão Kình như có sâu bò. Vừa nóng, vừa ngứa rát cháy tận da. Những đường máu nhỏ li ti nổi dưới hai bắp về của lão rồi chạy dần lên đến bụng. Lão Kình vừa đau vừa sợ. Lão nhớ  đến câu chuyện của Hàn và chiếc lư hương bằng đồng dưới gầm giường nhà lão. Mồ  hôi tứa ra như tắm, lão ngoắc vợ  đến gần rồi thì thào điều gì không rõ. Vợ lão không hiểu đầu cua tai nheo thế nào, nhưng,  thấy lão mê man không dứt thì vội vã làm theo. Chiếc lư hương bằng đồng được lau chùi sạch sẽ, đặt trịnh trọng trên bàn thờ gia tiên nhà lão. Lão Kình dứt sốt, đi lại ăn uống ngon lành khi hết  tuần hương. Từ đó trở đi, không thấy lão Kình phỉ báng thánh thần, ngày rằm mồng một thành kính thắp hương cúng vái. Chưa bao giờ Kình phổi heo giữ được bí mật. Nhưng, chuyện về chiếc lư hương bằng đồng, lão chưa từng kể với ai.

Ấy thế mà, sáng hôm nay, chiếc lư hương nhà lão đã không cánh mà bay. Nghĩ đi rồi nghĩ lại, lão không thể nghi ngờ cho ai ngoài thằng cha Hàn, người đã khiếp bảy vía khi thất kính với thánh thần. Nhà lão Kình khuất lối, lại nuôi hai con chó dữ nên quanh năm suốt tháng, hầu như không có người ghé thăm. Vợ lão siêng năng, làm quần quật suốt ngày,  hàng xóm láng giềng cũng chỉ đứng bên kia hàng rào, chỏ mồm nói vọi dăm bảy câu xã giao cho phải phép. Mà, lão lại nghèo rớt, bàn ghế mối mọt, bổ xiên bổ xẹo, có ma mới nghĩ tới có vật gì đáng giá. Đích thị là thằng cha Hàn. Cái ngữ môi vâm mắt trắng ấy tham thâm phải biết ! Lão Kình chắc như đinh đóng cột về kẻ đã lấy cắp vật thiêng trong gia đình nhà lão. Từ ngày thờ cúng chiếc lư hương bằng đồng, quả ,gia đình nhà lão vượt qua nhiều tai kiếp.

Kình phổi heo tính nóng như lửa, trái tai gai mắt là quất, không cần nhìn trước ngó sau. Ấy thế nhưng, lão lại thận trọng trong việc tìm ra kẻ đã dám qua mặt. lấy cắp đồ vật trên bàn thờ gia tiên nhà lão.

Đường đến nhà Hàn có một lối đi tắt qua khu nghĩa địa. Hai bên là những ngôi mả mới còn vướng vất mùi tử thi. Phơ phất trong âm u cây cối, hình hài nhẹ bẫng lướt mềm trong gió.  Kẻ không biết sợ như lão cũng thấy rờn rợn, hơi lạnh chạy dọc sống lưng. Lão chợt nghe lòng chùng xuống, thương cảm cho cuộc đời của lão, của Hàn, Tư gù và những người dân chân đất mắt toét ở làng Bình Hoa nước lẹ. Trong vuông trời ẩm thấp, đục những tiếng thở dài, lão đã từng có khát vọng làm cánh chim bay vút giữa nền trời. Lão đã từng vùng vẫy để vượt qua khỏi dãy núi, sang cánh đồng đầy nắng ở bờ bên kia. Nhưng, rốt cuộc, lão mãi là chú chim bị nhốt trong vuông trời bé xíu, không công rỗi nghề, ngồi lê bàn chuyện thiên hạ.

 Mấy ngày trước, Lão Kình, Tư Gù và chủ quán chắt Nhị ngồi nhâm nhi rượu suông, bắn thuốc lào vặt. Hôm đó trời mưa tầm tả, cái lạnh đầu mùa hun hút khiến kẻ ngồi trong nhà cũng phải co ro. Tư Gù ghé miệng chai rót đầy ly rượu trước mặt lão Kình , chép miệng :

- Nói cho cùng, đời người ngắn như sợi dây khoai. Giàu cũng khổ, làm quan cũng khổ…Suy đi nghĩ lại,  anh em mình là sướng nhất,  bác Kình nhỉ ?

Lão kình mặt đỏ rần, đắc chí gật gù. Lão trộm nghĩ, nhìn lên mình không bằng ai nhưng nhìn xuống lắm kẻ mơ ước được như lão. Ngày của lão được gắn đít, định vị trên chiếc ghế chân thấp chân cao của quán nước nhà chắt Nhị. Cứ mỗi cái bóng  ngang qua  là một câu chuyện. Hết chuyện trong làng trong nước thì đến chuyện bên Tây bên Tàu. Chuyện về dịch tả lợn châu Phi, về việc y học tìm ra cách khống chế tế bào ung thư. Bao giờ cũng thế, lão Kình ngửa cổ, dốc tuột ly rượu rồi nói :

- Giỏi, bây giờ lắm người có trí tuệ phi phàm  thật đấy ! Giá như tớ có trong tay tuổi trẻ, nhất định tớ sẽ làm được nhiều việc ra hồn.

Tư Gù giơ chén, đánh cái rộp vào đôi tay trắng, thon thon của loã Kình, cười nịnh bợ :

- Trong mắt em, đại ca là số một. Người ta một nghề không chín còn đại ca thì bách nghề. Ví như cái vụ thơ thẩn đó, nói của phải tội chứ các nhà thơ trong huyện trong tỉnh có mà xách dép cho đại ca. Đại ca chỉ có mỗi một tội là để chị nhà mình quản chặt quá, nên…

Tư  Gù cười hề hề, bỏ lửng câu nói, quay qua nhìn thái độ của Lão Kình. Đang hứng chí, lão Kình chợt khưng lại. Lão thò tay vào túi, chạm phải đáy túi rỗng, không một hào một cắc. Lão đứng lên phủi phủi bộ vét lượm của thằng cháu trên phố, nói :
- Ôi dào, tiền bạc chỉ là vật ngoài thân, mày lo nghĩ  đếch gì lắm cho già người ! Chắt Nhị đâu, lấy rượu cho thằng Tư uống thoải mái, hết bao nhiêu ghi vào sổ, bỏ một lần mang tiền đến trả.

Lão Kình đi rồi, Tư Gù xì nước miếng qua kẽ răng, nói đổng “ Trên răng dưới răng mà còn sĩ ! Đúng là ngu hơn bò…”

                                                          *

Lão Kình đứng trước ngôi nhà đầy lá rụng, cỏ cây um tùm của thằng cha Hàn mà dựng cả tóc gáy. Chiếc cũi sắt vẫn đề chổ cũ. Người đàn bà vợ Hàn không còn sức để phá phách, trần truồng nằm dí dưới nền chuồng  ẩm ướt và hôi hám. Trong góc là một tô cơm lổn nhỗn, đã sình nước.

Hàn tiếp lão Kình ở nhà trên. Bây giờ, trông hắn đã khá hơn nhiều. Mặt mũi trông béo tốt, có thần sắc. Hắn rót trà ra chén, giọng tỉnh queo:

- Thầy ạ, tôi vừa làm chuyến Mường Xén về, lời lãi khá lắm. Thầy không vướng bận việc nhà thì đi với tôi cho vui.

Lão Kình hất hàm hỏi :

- Thế còn cô ấy, cậu đi thì ai chăm?

Hàn vuốt vuốt cái cổ áo là phẳng phiu, đáp :

- Thì em cũng phải sống chứ thấy! Mà thầy xem, cô ấy bây giờ có thành người nữa đâu !

Lão Kình tái mặt. Trong cũi sắt, người vợ đáng thương của Hàn đang chổng mông lên trời, hai bàn tay với những móng tay dài nhọn hoắt bốc thức ăn đã bốc mùi từ chiếc chậu nhôm để trước mặt, ăn ngấu nghiến. Rồi, bất thần, đôi mắt trắng dã giận giữ nhìn xéo về phía lão Kình và Hàn ngồi. Đôi bàn tay gầy giơ móng vuốt buông thỏng nắm cơm vừa bốc. Cả thân người đàn bà đổ xuống như một con sứa biển chết dạt vào bờ. Lão Kình kinh hãi chộp lấy vai Hàn:

- Cậu thả cô ấy ra !

Hàn thản nhiên gỡ tay lão Kình, giọng mềm như ru :

- Thầy ơi, cô ấy mà ra khỏi đó thì thầy trò mình chết là cái chắc. Mà, của  đáng tội, ngữ ấy sống dai phải biết ! Có thương thì thầy phải xót thương cho tôi, cái thằng tôi đang ngồi trước mặt thầy đầy này!

Hàn giơ tay đấm đấm vào ngực. Hai bàn tay sạch sẽ, sáng loáng nhẫn vàng, đồng hồ vàng. Lão Kình máu nóng bốc lên mặt, thoi nắm đấm cực mạnh vào mặt Hàn :

- Đồ khốn nạn. Mày đã làm gì với vợ mày, hả thằng đốn mạt kia?

Hàn không phải tay vừa. Kẻ đi Nam về Bắc, gặp đủ loại người như hắn không dễ khuất phục . Hắn lạnh lùng chùi mép, rồi bất ngờ rút thanh côn dấu trong người quất thẳng vào đầu lão Kình. Do không đề phong, lại ỷ vào uy của người có võ nghệ, lão Kình bị dính ngay một côn vào đầu, máu chảy lênh láng.

Lão Kình được y tá khâu năm mũi rồi khử trùng bằng thuốc đỏ. Lần đầu tiên trong đời ,lão nằm không trên giường. Qua ô cửa sắp bung chốt, lão Kình thấy bóng người đàn bà tiều tuỵ, gầy đen đang xuắn chân đạp lúa. Người đàn bà chỉ biết một xin mình, hai xin mình trước những cơn nóng tam bành của lão. Người đàn bà mà lão, kẻ vâm váp sức lực đã dựa hơn nưả đời người !

Lão chợt nhận ra ngôi nhà của lão không khác gì chiếc cũi sắt sau chái bếp nhà Hàn.

Chiếc cũi sắt ám khói nhang ngày rằm mồng một từ chiếc lư hương màu đồng xám !

                                                                                          26/11/2019

                                                                                               TPS